Cando chegamos por primeira vez a Linux e empezamos a traballar con Debian ou derivados, como pode ser Ubuntu, unha das primeiras cousas que nos preguntamos é como instalar os programas, se os hai que descargar, se o da tenda de informática xa nos prepara un dvd cos maís coñecidos, etc. O primeiro que debemos saber é que chega con ter conexión a Internet.

1. Antes de nada debemos de ter actualizadas as fontes, é dicir, o teu computador debe saber de que servidores debe de descargar os datos. Esta configuración está no ficheiro sources.list, que podes editar:

sudo mousepad /etc/apt/sources.list

Pero por regra xeral, non é necesario configuralo,

2. Actualizamos as fontes

sudo apt update

Tamén podemos empregar o Xestor de paquetes Synaptic. Tan só debemos de pinchar en Recargar

3. Unha vez actualizados, procedemos coa instalación. Vexamos varias maneiras

a. Co terminal

Por exemplo procedemos a instalar un software para a captura de pantalla

O primeiro é cambiar de usuario dentro do terminal. Teremos que adoptar o usuario root, que é un superusuario con todos os dereitos

su root (Engadimos o contrasinal. Parece que non escribe nada, pero si o está facendo. Prememos a tecla enter)

E vexamos como queda:

Agora xa somos o usuario root, e podemos instalar os programas desexados:

apt install spectacle

Se na orde de instalación engadimos un -y, non teremos falta de confirmar a instalación

apt install spectacle -y

Ás veces, despois de instalar, non actualiza de forma automática o menú, porén non atopamos o software. pero se reiniciamos o equipo xa aparece.

b. Co terminal, pero empregando un script

Un script é un conxunto de ordes dadas co terminal, e agrupadas nun ficheiro para que  non sexa necesario escribilas todas cada vez que se executa. Para a súa edición, é necesario saber programar en Bash-Script, sen embargo para empregalos tan só hai que saber un par de detalles. Vexamos como sería un script para actualizar o Mozilla Firefox á última versión:

#!/bin/bash
USER_NAME=`cat /etc/passwd | grep 1000 | cut -d: -f1`
HOME_USER_NAME=/home/$USER_NAME

if [ `id -u` -ne 0 ]; then                        
    echo "Debes de contar con privilexios sudo ou root" >&2
    exit 1
fi
apt remove --purge firefox-esr firefox -y
apt autoremove
sudo rm -r ~/.mozilla
wget "https://download.mozilla.org/?product=firefox-latest&os=linux64&lang=gl" -O latest-firefox.tar.bz2
rm -r /opt/firefox
tar -jxvf latest-firefox.tar.bz2 -C /opt
echo 'Firefox instalado'
ln -s /opt/firefox/firefox /usr/bin/firefox
touch test.desktop
echo -e "[Desktop Entry]\nName=Firefox\nComment=Navegador web\nGenericName=Web Browser\nX-GNOME-FullName=Firefox ''Su versión'' Web Browser\nExec=/opt/firefox/firefox %u\nTerminal=false\nX-MultipleArgs=false\nType=Application\nIcon=/opt/firefox/browser/chrome/icons/default/default128.png\nCategories=Network;WebBrowser;\nMimeType=text/html;text/xml;application/xhtml+xml;application/xml;application/vnd.mozilla.xul+xml;application/rss+xml;application/rdf+xml;image/gif;image/jpeg;image/png;x-scheme-handler/http;x-scheme-handler/https;\nStartupWMClass=Firefox\nStartupNotify=true\nPath=" > test.desktop
mv test.desktop /usr/share/applications/firefox.desktop
ln -s /usr/share/applications/firefox.desktop $HOME_USER_NAME/Escritorio/firefox.desktop
chmod +x $HOME_USER_NAME/Escritorio/firefox.desktop
rm latest-firefox.tar.bz2

Pero tan só debemos descargalo dun servidor e executalo. Por exemplo descargámos a versión de 64 bits ou a versión de 32 bits

Unha vez descargado o script, dirixímonos ao cartafol de Descargas (se é que o descargamos aí)

cd /home/usuario/Descargas

Seguidamente dámoslle permisos de execución ao ficheiro (chmod +x), pero antes debemos de cambiarnos ao usuario root

su root

chmod +x install_firefox.sh

E finalmente executámolo

./install_firefox.sh

E comezará o proceso de instalación da aplicación

c. Co Synaptic

Por exemplo, vexamos como se instala o programa de matemáticas wsmaxima. Tan só temos que abrir o Xestor de paquetes Synaptic e procurar o programa.

Unha vez que apareza no listado, premer co botón dereito do rato sobre o mesmo e escoller a opción instalar.

O propio Synaptic avísanos da necesidade de instalar outros programas ou dependencias. Clic en Marcar

E finalmente debemos de facer un clic no botón Aplicar

d. Descargar paquetes deb e instalalos tanto co terminal como co gDebi

O primeiro que debemos facer é buscar na rede o paquete. Por exemplo, procedamos a instalar un IDE para programar en html, css, etc chamado Visual Studio Code. Abrimos a súa páxina web e descargamos o paquete .deb

https://code.visualstudio.com/

d.1. Instalación do paquete con gDebi

Abrimos co explorador de ficheiros a carpeta de descargas. Sobre o ficheiro descargado, clic co botón dereito do rato e escollemos a primeira opción: "Abrir con Instalador de paquetes GDebi"

d.2. Instalación do paquete co terminal

Dirixímos ao cartafol de Descargas e executamos a orde dpkg -i nomedofichiero

dpkg -i code_1.57.1-1623937013_amd64.deb

4. Coas formas anteriores de instalación, hai veces que aparecen problemas de dependencias, é dicir, que o programa necesita unhas librerías do sistema operativo que non están presentes. Para evitar isto, a comunidade linux comezou a crear uns novos tipos de paquetes coas dependencias incrustadas. Isto simplifica a instalación, a cambio de que ocupen máis espazo e polo tanto tarden máis en descargarse

a. Paquetes Flatpak

O primeiro que debemos de facer para instalar paquetes Flatpak é instalar no propio sistema o programa flatpak. Tan só o teremos que instalar unha vez e valerá para sempre

su root

apt install flatpak

Para descargalos paquetes, recomendo facelo desde esta páxina:

https://flathub.org/

Eliximos o paquete a descargar, por exemplo o Pinta

e pinchamos no botón install

E descargamos o paquete

Co terminal, procedemos a instalar o paquete coa instrución:

flatpak install com.github.PintaProject.Pinta.flatpakref

Respondemos cun Y tres veces e comeza a descargar a instalar o software

No caso que queiramos desinstalar un programa previamente instalado co Flatpak, debemos de empregar a seguinte instrución flatpak uninstall nomedoprograma. Neste caso que nos ocupa introducimos a seguinte instrución:

flatpak uninstall Pinta

É posible que non coñezamos o nome da aplicación. Unha boa idea é listar as aplicacións instaladas:

flatpak list

Ou no caso de querer actualizar as aplicacións instaladas con flatpak

flatpak update

b. Paquetes Snap

Ao igual que nos paquetes Flatpak, teremos instalar un programa chamdo snapd, e unha vez instalado este procedemos a instalar a ferramenta core

apt install snapd
snap install core

Ao igual que no caso dos paquetes Flatpak, tamén existe unha páxina moi interesante para descargar os paquetes e proceder á súa instalación:

https://snapcraft.io/

Procuramos, por exemplo, spotify

E escollemos a distribución na que estamos instando, neste caso Debian, e observamos a instrución para proceder coa súa instalación

E neste caso é:

su root (introducimos o contrasinal)

snap install spotify

Pode ocorrer, como neste caso, que unha aplicación non cree un atallo no menú e polo tanto non saibamos arrancar o programa despois de instalalo. Debemos de ter en conta que a instalación dos programas snap faise no cartafol /snap/bin. Porén, se queremos abrir este programa desde o terminal escribiríamos:

snap run spotify

E no caso de querer engadir unha entrada no menú xfce podemos facelo empregando o software menulibre. Para instalar este último podemos facelo con:

apt install menulibre

 

 





1. Para a creación dun usuario, posiblemente a mellor maneira sexa empregando o terminal. Creamos un usuario chamado alumno.

su root (escribimos o contrasinal)

adduser alumno

Se nos fixamos, o Debian copia o contido dunha carpeta /etc/skel á carpeta /home/alumno

Procedemos a inserir o contrasinal deste novo usuario chamado alumno. O resto das opción podemos deixalas en branco. Ao final prememos na tecla Y

2. Unha vez que temos o usuario creado debemos de mudar a configuración do ficheiro /etc/lightdm/lightdm.conf

sudo mousepad /etc/lightdm/lightdm.conf

Dirixímos ao final do archivo de texto (Crtl + Fin). Por defecto na maqueta abalar teremos:

autologin-user=usuario

E debemos de cambiar usuario por alumno, neste caso

autologin-user=alumno

Gardamos e ao reiniciar, automáticamente debería de entrar o Debian coa nova conta e sen pedir contrasinal.

 





Despois de instalar ArchLinux ou derivados, é posible que o LibreOffice teña os menús en Inglés, que non amose as iconas ou que non corrixa as faltas mentres escribes. Vexamos como se pode arranxar isto:

1. Instalación do idioma galego

Neste caso tan só hai que instalar un paquete. Podemos facelo desde o terminal ou ben desde o Octopi

sudo pacman -S libreoffice-fresh-gl

Unha vez instalado, debemos de ir a Tools > Options > Language settings > Languages e seleccionar o Galego

2. Cando non apacen as iconas na barra superior

Debes de ir a Ferramentas > Opcións. Na estrutura da esqueda escollemos LibreOffice > Ver e no estilo de iconas escollemos a que máis nos guste

 

 

3. Se o Writer non corrixe as faltas ortográficas a medida que vas escribindo, pódese solucionar do seguinte xeito.

Ir a Ferramentas > Xestor de extensións e prememos en "Obter máis extensións na rede..."

Ábrese no navegador a páxina das extensións de Libreoffice. No buscador procuramos polo "Proxecto trasno"

E clic en download na última versión

E abrimolo paquete descargado co propio LibreOffice, de deste xeito instálase a extensión como se pode apreciar no Xestor de extensións:





Cups é unha fantástica ferramenta para a instalación e xestión das impresoras do sistema, tanto as conectadas de forma directa ao equipo a través dun USB como aquelas que dispoñamos na rede local lan. Vexamos como se instala e xa postos, engadimos os drivers das impresoras hp e Samsung.

sudo pacman -S cups ghostscript gsfonts hplip splix
sudo systemctl enable cups.service
sudo systemctl start cups.service

Para acceder á interface, empregaremos o navegador de Internet. O enderezo que debemos de inserir é:

http://localhost:631

 





Para que un usuario poida instalar unha distribución gnu/Linux debe de descargar unha imaxe iso dun servidor e posterioremente debe de crear un usb-live coa imaxe, é dicir, un lápis usb desde o cal poder arrancar o sistema. Etcher é unha magnífica solución para isto, para converter unha imaxe iso nun usb live.

Unha forma de facelo é empregando a ferramenta de instalación yay, un asistente para a instalación de paquetes AUR. No caso de non ter instalada esta ferramenta, faríase do seguinte xeito:

sudo pacman -S base-devel
sudo pacman -S git
cd /opt
sudo git clone https://aur.archlinux.org/yay.git
sudo chown -R usuario:users ./yay
cd yay
makepkg -si

E seguidamente procedemos coa instalación da aplicación Etcher

yay -S balena-etcher

 





git clone https://aur.archlinux.org/whatsdesk-bin.git
sudo chown -R usuario:users ./whatsdesk-bin/
cd whatsdesk-bin/
makepkg -si




git clone https://aur.archlinux.org/iscan-plugin-gt-s600.git
git clone https://aur.archlinux.org/iscan-for-epson-v500-photo.git
git clone https://aur.archlinux.org/deb2targz.git
sudo chown -R usuario:users  deb2targz iscan-for-epson-v500-photo iscan-plugin-gt-s600
cd deb2targq
makepkg -si
cd ..
cd iscan-for-epson-v500-photo
makepkg -si
cd ..
cd iscan-plugin-gt-s600
makepkg -si




1. O armario de carga

https://www.edu.xunta.gal/centros/abalar/aulavirtual/course/view.php?id=100

 

2. Libros dixitais

EDITORIAL NETEX - SMART

EDITORIAL PLANETA

EDITORIAL EDEBÉ ON+

 

3. A mensaxería

Coa LOPD queda restrixindo empregar aplicacións de mensaxería e o  uso de correo electrónico para menores de 14 anos. Polo que nons e pode empregar aplicacións como whatsapp, Telegram, etc. para o envío de avisos aos alumnos. ¿Pero son imprescindibles?. A resposta é que non. No entorno Moodle dispoñemos do necesario para comunicarnos co alumnado sen saír do mesmo. Unha das opcións é a mensaxería.

i. Cómo enviarlle unha mensaxe a un alumno ou a todos os participantes da clase?

A forma máis cómoda para o envío dunha mensaxe a un conxunto de alumnos sexa pinchar no botón de Participantes na columna da esquerda

Seleccionamos o alumno ou alumnos aos que desexamos enviarlle unha mensaxe:

 

E como reciben os alumnos a mensaxe?

E ao pinchar

ii. E os alumnos poden enviarse mensaxes entre si?

Efectivamente. Poden pinchar no botón da mensaxería, aparece a venta na anterior e escollemos "Nova mensaxe"

Á esquerda na caixa de "Busca un usuario ou curso", o alumnado insire o nome do alumno ou alumna que procura. Neste exemplo introducimos o código do curso, e no EVA podería introducir o nome do centro educativo

E na parte inferior introduce a mensaxe a enviar:

iii. Como un alumno pode bloquear a outro para que non poida enviarlle mensaxes?

É posible que un alumno facedo gala do seu humor profesional, moleste aos seus compeñeiros. Para iso o alumnado ten posibilidade de bloquealo, e deste xeito non poderá enviar correos  molestos.

Para iso o alumno que está sendo molestado accede á mensaxería:

Clic en Nova mensaxe e procura o usuario creador da discordia. Seguidamente pincha no nome do alumno

E aparecen tres opcións. Neste caso escollerá a opción Bloquear o contacto:

Comprobemos agora se o alumno5 pode enviarlle unha mensaxe ao alumno1. Logeámonos como alumno5. Accedemos á mensaxería, procuramos o alumno 1 e enviámoslle unha mensaxe e o sistema imprime en pantalla un aviso:

 

 

4. O calendario

 

Xunto co Foro de novas, o calendario é un elemento moi importante nunha aula virtual xa que axuda ao alumnado a organizarse. E, por suposto, constitúe un elemento moi útil para aqueles pais que axudan aos seus fillos nas tarefas e na organización do tempo de lecer.

i. Creación dun evento exame

O docente debe de escoller o mes no que queira engadir o evento e clic enriba

Aparece o calendario a maior tamaño e o docente pincha no día desexado, ou ben no botón Novo evento. E seguidamente para visualizar todas as opcións debe de pinchar en Amosar máis

E deste xeito podemos visualizar todas as opcións:

E deste xeito, apareceralle ao alumno o envento no seu calendario. Ao pasar co rato por enriba do evento, ou ao clicar nel, aparece un cadro informativo.

No caso de que o docente queira programar unha práctica que se publica o luns 1 de febreiro e os alumnos deben de entregala o venres día 5:

E o alumno visualizaría o calendario do seguinte xeito:

ii. No caso que queiramos programar un evento que se repita varias ao longo das semanas, simplemente engadimos o número de repeticións en "Repetir semanalmente creando xuntos". Esta opción o docente pode escollela para programar a entrega de probas de avaliación continua ou prácticas. Imaxinemos que todos os luns do mes de febreiro o docente publica unha práctica e os alumnos deben de entregala os venres a través da tarefa correspondente:

5. A avaliación

a. Comparativa da avaliación no Moodle de Webs Dinámicas e no EVA E-Dixgal

b. Resumo da avaliación no EVA

c. Copia de seguridade dun curso modelo coa evaliación configurada

 

 

6. Ferramentas H5P.

a. https://www.edu.xunta.gal/centros/zonapontevedrad6/aulavirtual/course/view.php?id=82

b. Inserir actividades h5p en páxinas ou etiquetas

 

7. Ferramenta de Autor

a. Creación de contidos estáticos

b. Creación de exercicios avaliables

c. Exercicios non avaliables

d. Compartir o proxecto. O repositorio.