1. Xestión de usuarios
No caso de que non teñamos a utilidade de "Usuarios e grupos" instalada, poderemos facelo instalando o paquete gnome-system-tools, ou co terminal ou co synaptic
root@debian:/home/usuario# apt install gnome-system-tools
a. Desde Usuarios e grupos
Pódense crear desde o terminal desde a aplicación Usuarios e grupos (Menú de aplicativos > Sistema > Usuarios e grupos)
1. Clic en Engadir (indicamos contrasinal de root)
2. Engadimos o contrasinal de acceso (mínimo 5 caracteres)
3. Clic en aceptar
4. Cando o usuario entre no sistema, copiarase o contido da carpeta /etc/skel en /home/pedro de maneira automática
b. Desde o terminal
root@debian:/home/usuario# adduser maria
Adding user `maria' ...
Adding new group `maria' (1003) ...
Adding new user `maria' (1002) with group `maria' ...
Creating home directory `/home/maria' ...
Copying files from `/etc/skel' ...
Enter new UNIX password:
Retype new UNIX password:
Introduza o novo valor ou prema Intro para o valor por defecto
Nome completo []: María Lema
2. Xestión dos cartafoles e ficheiros
A estrutura de directorios de Linux
A organización dos directorios en Linux ten unha estrutura xerárquica en forma de árbore a partir dun directorio principal ou raíz.
Esta estrutura é radicalmente diferente á empregada en sistemas operativos Windows, onde a cada unidade ou partición se lle asigna unha letra do alfabeto. Así, a partición na que se instala o sistema operativo recibe o nome de "C", o CD/DVD normalmente "D", e as demAis particións ou dispositivos de almacenamento extraíbles "E", "F", "G"...
Para o que nos interesa neste momento, os directorios máis importantes son os seguintes:
/media: Directorio que contén os puntos de montaxe dos medios extraíbles de almacenamento, tales como Pendrives (memorias USB), lectores DVD/CD-ROM ou outras particións do disco duro. Así pois, os nosos pendrives serán accesibles por medio deste directorio.
/home: Directorio que contén os arquivos persoais de cada usuario (documentos, música, vÍdeos, Descargas, Escritorio, etc), de xeito similar a "Os meus Documentos" de Windows. Tamén contén os ficheiros de configuración para cada usuario. Moitos destes ficheiros de configuración son ocultos, e o seu nome comeza por un punto "."
Creación de ficheiros e carpetas
Un usuario só pode crear cartafoles ou ficheiros dentro do seu home. No caso de que o usuario se chame usuario, poderá escribir en /home/usuario
1. Crea unha carpeta en /home/usuario/Descargas, chamada Apuntamentos. Dentro desta carpeta crear outra chamada Tema_01
2. Move a carpeta de /home/usuario/Descargas/Apuntamentos a /home/usuario/Escritorio/Apuntamentos (atallo de teclado Ctrl + x)
3. Renomear a carpeta Tema_01, co nome Resumo
4. Borrar a carpeta /home/usuario/Escritorio/Apuntamentos
5. Eliminamos os ficheiros do lixo
Clic en Ficheiro > Baleirar lixo
imaxes by: by: https://cemit.xunta.es
Ficheiros no usb
1. Formateamos o lápis usb. Para isto inserimos o usb nun porto usb. Abrimos a aplicación gparted
Escollemos a unidade (arriba á dereita)
Seleccionamos no cadro inferior a unidade e co botón dereito do rato escollemos a opción "Formatar como"
No caso de querer traballar só con Linux escolleremos un tipo de formato ext4. No caso de querer empregar o lápis tamén no sistema operativo Windows, elixiremos a opción fat32
2. Abrir o lápis no thunar e analizar onde se monta a unidade
Nada máis inserir o usb no porto correspondente, automaticamente aparece a unidade no explorador. Neste exemplo aparece coa etiqueta da unidade "TOSHIBA"
Ao pinchar na unidade, ábrese o contido no explorador, e podemos ver o seu contido
Ademais, a unidade móntase na estrutura de directorio do sistema operativo, concretamente neste caso en /media/usuario/TOSHIBA. Podemos acceder a esta ruta tamén pinchando en "Sistema de ficheiros" e dirixirnos á ruta /media/nomedousuario/TOSHIBA
Visualizar arquivos e carpetas ocultas
En ocasións é moi interesante que algúns dos ficheiros de configuración do usuario permanezan en modo oculto, para evitar o seu borrado. Pero á súa vez precisamos acceder a eles para poder modificalos.
1. Visualizalos deste o xestor de ficheiros
Abre a carpeta /home/usuario
No teclado preme a combinación de teclas Ctrl + h. Deste xeito podemos observar os ficheiros e cartafoles de configuración do usuario .config ou .local, entre outros
Acceder aos ficheiros e cartafoles con permisos de root
Hai moitos ficheiros e cartafoles que están protexidos polo sistema operativo. No caso que o borrásemos ou cambiásemos de forma involuntaria, o sistema operativo deixaría de funcionar ou ben funcionaría de maneira de maneira irregular. É moi importante traballar con usuarios que non teñan permisos de administrador, e só entrar con un usuario con estes privilexios só cando sexa imprescindible.
1. Abrimos o terminal
2. Logueámonos como root
usuario@debian:~$ su root
3. Abrimos o thunar, pero con permisos de root
root@debian:/home/usuario# thunar
Agora poderemos abrir, copiar ou borrar calquera ficheiros ou cartafol do sistema, coas consecuencias que isto supón.
Se o desexamos tamén podemos abrir o nautilus con permisos de root
root@debian:/home/usuario# nautilus
Comprimir e descomprimir ficheiros
Podemos empregar o asistente para Comprimir e descomprimir de maneira visual. Para comprimir facemos un clic co botón dereito do rato enriba do cartafol a comprimir:
Eliximos o tipo de ficheiro comprimido que desexamos empregar: zip, rar, gz, tar, tar.gz, etc. Se queremos enviarlle o ficheiro comprimido a unha persoa que sexa usuaria do sistema operativo de Microsoft Windows, quizais o mellor será comprimilo ficheiro en formato zip, ao ser un estándar moi empregado.
Para descomprimir, novamente botón dereito do rato e eliximos a opción Extraer aquí ou ben Extraer en, que queremos descomprimilo noutra carpeta:
Comprimir co terminal
É unha boa opción no caso de queres compartir os ficheiros con usuarios que empreguen o sistema operativo Microsoft Windows e macOs
Podemos facelo, como sempre desde a interface gráfica, premendo no botón dereito do rato, ou tamén co terminal.
1. Accedemos a Descargas e borramos a carpeta cursoLinux. A podémolo facer de varios xeitos:
Botón dereito do rato e escoller a opción "Mover ao lixo"
Premer na tecla "Supr" do teclado
Acceder ao terminal, ir á carpeta Descargas e borrar a carpeta coa orde rm -r cursoLinux
cd /home/usuario/Descargas rm -r cursoLinux
2. Tamén borramos o ficheiro comprimido
3. Imos ao Lixo e recuperamos a carpeta borrada no paso nº1
4. Comprir co terminal a carpeta creada no execicio 1 (cursoLinux).
usuario@debian:~/Descargas$ zip -r cursoLinux.zip cursoLinux
5. Borrar a carpeta cursoLinux
usuario@debian:~/Descargas$ rm -r cursoLinux
6. Descomprimir o ficheiro comprimido cursoLinux.zip
usuario@debian:~/Descargas$ unzip cursoLinux.zip
Procurar ficheiros, cartafoles e textos
1. O explorador de ficheiros Nautilus
A maqueta Abalar, ademais de ter instalado o explorador de ficheiros Thunar, tamén ten o Nautilus. Se nunha distribución non o tivera, pódese instalar de maneira moi sinxela desde o Synaptic ou co terminal:
root@debian:/home/usuario# apt install nautilus
Para abrilo, podemos facelo desde terminal:
usuario@debian:~$ nautilus
E se queremos abrilo con dereitos de root, para escribir en calquera cartafol do sistema operativo:
usuario@debian:~$ nautilus root@debian:/home/usuario# nautilus
Se queremos facer unha procura no nautilus, facemos clic na lupa
No caso de visualizar todos os ficheiros pdf que temos no cartafol persoal (/home/usuario) procederemos do seguinte modo:
2. Explorador de ficheiros Thunar
A aplicación Thunar, por defecto, non conta cun buscador de ficheiros. Por este motivo debemos de engadirlle esta funcionalidade. Para iso valémonos da utilidade catfish
1. Instalamos a utilidade catfish
a. Terminal
root@debian:/home/usuario# apt install catfish
b. Synaptic
2. Engadimos a utilidade a Thunar, no menú Editar
Engadimos unha acción nova
Engadimos a instrución catfish --path %f. Escollemos unha icona representativa (en Iconas das accións dispoñemos de system-search)
En condicións de aparición marcamos todos os check
Agora en calquera carpeta dentro do thunar, ao pulsar no botón dereito do rato, aparecerá a opción "Procurar"
O funcionamento é similar ao buscador do nautilus
Gnome Search Tool
O gnome-search-tool é unha ferramenta moi sinxeliña que sirve tanto para procurar ficheiros e cartafoles como para buscar textos dentro de ficheiros.
Para empregalo, hai que abrir o terminal e escribir o seu nome (en seguintes prácticas crearemos un lanzador desde o menú)
usuario@debian:~$ gnome-search-tool
Se non abre a aplicación, deberás de instalalo. Para iso, como sempre, podes empregar o synaptic ou desde o terminal:
root@debian:/home/usuario# apt install gnome-search-tool
Procurar ficheiros co terminal
1. locate
A orde locate procura ficheiros nunha base de datos dos sistema. É conveniente actualizala para que aparezan os últimos ficheiros engadidos ao sistema
root@debian:/home/usuario# updatedb
O funcionamento é moi sinxelo
usuario@debian:~$ locate .pdf
2. find
O comando find ten moitísimas posibilidades. Se queremos buscar todos os ficheiros pdf dentro dunha carpeta podemos executar a seguinte instrución:
usuario@debian:~$ find /home/usuario -iname '*.pdf'
Procurar un texto dentro dos ficheiros
1. grep -lir
O l serve para que imprima o nome dos ficheiros, i para ignorar se está en maiúscula ou minúscula e r para buscar de maneira recursiva dentro das carpetas
usuario@debian:~$ grep -lir "linux" *