Creei un curso de introdución ao GNU/Linux, centrado no Debian XFCE, como pode ser a maqueta Abalar Libre, pero moitas das cousas poderían valer para outras distribucións, preferentemente as da familia Debian. A súa vez, serve de soporte didáctico á formación impartida no CEIP O AREAL de Camariñas en Xaneiro do 2018.
Esta é a ligazón: http://atio.es/linux/
Deixarei unha ligazón permanente no bloque das ligazóns, completando ás xa existentes. Como sabedes o sistema operativo Debian é moi extenso, motivo polo cal non son que de tratar moitas das súas temáticas. Intentei centrarme no que considero máis importante, o polo menos naquelas cousas que máis me preguntan no día a día. Con seguridade non está ao gusto de todos, pero tamén é certo que o irei completando e mellorando co tempo. Xa sabedes que podedes empregar os comentarios do blog para sinalar erros,melloras, etc. ou enviarme un correo electrónico se o desexades.
Quería que primeira nova deste ano 2018 fose algo especial. E que mellor maneira que comezalo ano presentándovos a miña maqueta Linux. Trátase de ATIO GNU/Linux 18-1 con escritorio XFCE 64 bit, baseada en Debian Buster 10 (testing). Foron varias as distribucións que estudei antes de animarme coa miña: Debian, a Maqueta Abalar Libre, Debex, pero sen dúbida a que máis me axudou foi Monarca de CotidianaPlace do meu amigo Nacho, e a experiencia que fun gañando cos servidores Linux, que dito de paso, non é moita; sendo un eterno aprendiz. Espero que vos guste.
A única finalidade da publicación desta maqueta é a didáctica, seguir aprendendo cousas deste fantástico sistema operativo e da atmosfera do software libre. Polo tanto, xa que non ten unha finalidade comercial, seredes os usuarios os únicos responsables das consecuencias derivadas dos erros e das incidencias que puidera presentar. Para os que nunca empregades GNU/Linux, animádevos. Aqueles usuarios que se pasan a Linux raramente volven ao sistemas operativos comerciais, xa que estes últimos carecen do máis importante: duns usuarios que pensan distinto e aprecian a liberdade e o coñecemento libre e compartido.
Imaxino que vos preguntaredes, que aporta esta maqueta de diferente ás demais, ademais dun fondo de pantalla da miña praia favorita, Nemiña. Centreime en que os paquetes e versións de software fosen o máis actuais, procurei que o proceso de instalación resultase o máis sinxelo posible, que puidéramos conectarnos desde outro equipo, tanto desde Windows como desde Linux, empregando o escritorio remoto e por último, e non menos importante, que contáranos cun sistema operativo lixeiro e áxil. Trátase dunha imaxe Refracta que inclúe o kernel 4.14.0-3-amd64, que é kernel que emprega por defecto, pero poderíase arrancar tamén desde o 3.16 ou 4.9.
Conta co instalador universal Calamares 3.1.10, co obxectivo de que a instalación non resulte complexa. Desde o instalador podemos engadir un usuario, definir o idioma da instalación (aínda que o Calamares non está traducido ao galego, poderemos seleccionar o galego como idioma de instalación do sistema operativo na segunda fiestra), e particionar o disco duro de destino de maneira rápida.
Conta con moitos servizos: cups (para instalar as impresoras), openssh, samba para xestionar ficheiros en remoto ou para compartir ficheiros con outros sistemas operativos e a posibilidade de conectarse a ATIO GNU/LINUX desde outro equipo empregando o protocolo RDP, contando no cliente con son reproducido no servidor e montando as unidades do cliente que desexemos no servidor. En canto ao software instalei pouco, pois é algo moi persoal, e cada usuario ten unhas necesidades particulares. Pero, como vos imaxinades, pódese incrementar ou eliminar o software que desexemos da maqueta. Entre os programas instalados, destaco LibreOffice 5.4.4, Firefox 57, Scratch e Remmina entre outros.
Unha vez descargada a ISO, deberemos de crear un USB Live, ou como non, un DVD Live. Para os que nunca creastes ningún usb-live, adiántovos que consiste nun proceso moi sinxelo. Podedes seguir o explicado nesta entrada. No meu caso, normalmente emprego a orde dd desde o terminal, que ainda que sendo máis lento é máis fiable. (dd if=ficheiro.iso of=/dev/sdx)
Importante. A primeira vez que arranca o sistema funciona con lentitude, pois ten que configurar varios parámetros. Debedes de reinicialo para que colla o nordés da Costa da Morte!
Descarga: http://atio.es/atio_os
sha256: http://atio.es/atio_os/ATIO-64bit-XFCE-18-1.iso.sha256
1. Creación e publicación de contidos estáticos coa ferramenta de autor.
http://atio.es/eva/sesion5/contidos_estaticos.pdf
Práctica:
1. Que é GNU?: https://www.gnu.org/home.es.html
2. Logo GNU: https://www.gnu.org/graphics/gerwinski-gnu-head.png
3. Image software libre (cabeceiro): http://static.fsf.org/nosvn/working/w/charac-more.png
4. Que é Debian?:https://www.debian.org/releases/jessie/mipsel/ch01s01.html.es
5. Logo Debian: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/66/Openlogo-debianV2.svg
2. Creación de exercicios coa Ferramenta de Autor
2.1. Exercicios avaliables
http://atio.es/eva/sesion5/exercicios_avaliables.pdf
Práctica:
Páxinas das que sacar preguntas tipo test, ou afirmacións:
(autoría: www.aulapt.org)
Sociais e naturais: https://sites.google.com/site/octavio5b2/test_conocimiento.pdf?attredirects=0
Matemáticas: https://sites.google.com/site/octavio5b2/test_matematicas.pdf?attredirects=0
Lingua castelá: https://sites.google.com/site/octavio5b2/test_lengua.pdf?attredirects=0
a. Afirmacións clave
A terra formouse fai aproximadamente 4550 millóns de anos A terra formouse fai aproximadamente 4 millóns de anos A terra formouse fai aproximadamente 4 millóns de anos
b. Arrastrar palabras
Érase una vez un *pueblo* en las altas montañas de los Pirineos. Como había dejado de *nevar*, después de varios días de una terrible *tormenta* todos los niños, ansiosos de libertad, salieron de sus *casas* y empezaron a corretear por la blanca y mullida alfombra recién *formada*. Nuria, la hija única del herrero del pueblo, tomando puñados de nieve con sus manitas hábiles, se entregó a la tarea de moldearla. --Haré un *muñeco* como el hermanito que hubiera deseado tener --se dijo. Le salió un niñito precioso, redondo, con ojos de *carbón* y un botón rojo por boca. La pequeña estaba entusiasmada con su obra y convirtió al muñeco en su inseparable *compañero* durante los tristes días de aquel *invierno*. Le hablaba, le mimaba... Pero pronto los días empezaron a ser más largos y los *rayos* de sol más cálidos... Y el muñeco se fundió sin dejar más rastro de su existencia que un *charco* de agua con dos carbones y un botón rojo. La niña *lloró* con desconsuelo al descubrirlo. Un *viejecito*, que buscaba en el sol tibieza para su invierno, le dijo dulcemente: --Seca tus lágrimas, bonita, porque acabas de recibir una gran lección: ahora ya sabes que no debe ponerse el *corazón* en las cosas breves o que desaparecen.
c. Arrastar zonas
Imaxe de fondo: http://atio.es/eva/sesion5/distros.png
d. Completar
La noche era oscura y *tormentosa:con nubes muy oscuras*. el salón de la *vieja/antigua: con muchos años ya* casa estaba *tenuamente:con poca luz* iluminado.
e. Marcar palabras
Descrición:Busca ciertas características del oro en el siguiente texto: Texto: El oro es un metal *noble* que tiene un color *amarillo*
f. Opción única (Engadir calquera pregunta dos test)
g. Opción múltiple:
Se a lei de Ohm é I=V/R, cales das seguintes fórmulas son correctas? R=VxI V=IxR R=V/I
f. Tarxeta con imaxe:
2.2. Exercicios non avaliables
http://atio.es/eva/sesion5/exercicios_non_avaliables.pdf
a. Video interactivo
Inserir vídeo: https://www.youtube.com/watch?v=RdrPFOO0H84
Rexistrarse en http://webminal.org
b. Imaxe interactiva
imaxe de fondo: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Xfce4_en_Debian_GNU-Hurd.png/800px-Xfce4_en_Debian_GNU-Hurd.png
vídeo: https://www.youtube.com/watch?v=NsVH1vXd4j8
imaxe carpetas: https://i2.wp.com/blog.desdelinux.net/wp-content/uploads/2012/01/jerarquia-archivos.png?fit=541%2C624&ssl=1
c. Liña temporal:
Historia do mundo: https://gl.wikipedia.org/wiki/Historia_do_mundo
Apolo 11: https://gl.wikipedia.org/wiki/Historia_do_mundo#/media/File:Aldrin_Apollo_11_original.jpg
Idade Media: https://gl.wikipedia.org/wiki/Idade_Media
Idade Moderna: https://gl.wikipedia.org/wiki/Idade_Moderna
d. Arquivo de audio: http://www.cuadernodeingles.com/cuaderno_mes/sonidos/2014_mar/son1.mp3
3. Compartir o proxecto. O repositorio
http://atio.es/eva/sesion5/repositorio.pdf
O primeiro que debemos de facer é instalar o IDE de Arduino e o IDE de MBlock, no caso de que non o teñamos instalado
1. Arduino
usuario@debian:~$ su root root@abalar6:/home/usuario# apt install arduino
2. mBlock
No caso de mBlock, instalamos a versión 3, xa que a 5 está en versión Alpha. Descargamos a versión de 32 bits ou de 64 bits, en función da arquitectura do noso sistema operativo. Para coñecer se a arquitectura do noso equipo é de 32 bits ou de 64 bits, podemos seguir o explicado na formación de Linux
Procedín a instalalo en dúas distribucións diferentes: Linux Mint 64 bits e do Debian Jessie (maqueta Abalar). No caso do Linux Mint, quedou perfectamente instalado, co lanzador no menú, dentro do apartado Outros. Polo tanto, no caso de Mint, pasaremos ao punto nº3.
No caso do Debian Jessie, instalouno na carpeta /opt/makeblock. Dentro desta carpeta, crea outra que se chama mBlock e dentro da segunda carpeta entre outros ficheiros hai un executable chamado mblock. Co programa menulibre podemos crear un elemento no menú de programación que chame a /opt/makeblock/mBlock/mblock, para que sexa máis cómoda a súa execución.
Instalamos a aplicación menulibre
Creamos un enlace simbólico a ficheiro e colocarémolo en /usr/bin, de maneira que ao escribir mblock no terminal se abra o software de mBlock
root@debian:/home/usuario# ln -s /opt/makeblock/mBlock/mblock /usr/bin/mblock root@debian:/home/usuario# apt install menulibre usuario@debian:~$ menulibre
(a imaxe para a icona collémola de /opt/makeblock/mBlock/resources/web/images/mblock-ide-logo.png)
3. Librerías de makeBlock para Arduino
Tamén deberemos de instalar as librerías de makeblock para Arduino. Descargámolas do seguinte enderezo:
https://github.com/Makeblock-official/Makeblock-Libraries/archive/master.zip
Descomprimimos o ficheiro master.zip, e copiamos a carpeta makeblock na carpeta na que está instalado o Arduino. Para coñecer esta carpeta, o máis sinxelo de abrir o Synaptic e buscar Arduino
Cun clic co botón dereito do rato, e elixindo a opción Propiedades, podemos ver la lapela ficheiros a carpeta na que está instalado o Arduino
No caso de Debian, o Arduino está instalado en /opt/arduino-1.6.7
Copiamos a carpeta das librerías en /opt/arduino-1.6.7/libraries/
cp -rp /home/usuario/Descargas/Makeblock-Libraries-master/makeblock /opt/arduino-1.6.7/libraries/
4. Enchufamos o robot a un porto usb, e acendémolo.
No mblock á dereita aparece un enlace chamado connect. Se prememos nel e escollemos a opción USB
Debe de aparecer no selector, e seguidamente prememos en connect.
5. Do deseño á compilación e cargado do código no mbot
Deseñamos o programa en mBlock. Unha vez que o teñamos deseñado, pinchamos en <>code/upload, para ver o código processing. Seguidamente pinchamos en Edit with Arduino IDE
Automaticamente ábrese o IDE de Arduino, co código importado de mBlock. No Arduino debemos de elixir a placa Arduino UNO e en porto escollemos a opción USB0. Desde Arduino, tan só debemos de facer un clic en probar e subir.
No caso de que escollamos un programa de exemplo no arduino, debemos de cambiar a chamada á librería #include "MeOrion.h" por a librería #include "MeMcore.h"
Polo tanto, empregamos a interface de mBlock para deseñar o programa por bloques e o ide de Arduino para subilo ao mbot. Obviamente tamén podemos deseñar o programa directamente no IDE de Arduino en código processing, cando teñamos certa experiencia co deseño de bloques.
Debemos de cargar esta instrución ao inicio da sesión:
kstart --iconify --window 'IWB Driver' /usr/bin/iwbv7/IWB_Driver.sh
Seguindo as seguintes imaxes, podes facelo de maneira sinxela:
En ocasións, cando un equipo é empregando por múltiples persoas, especialmente no caso de rapaces, pode ocorrer que eliminen o panel no cal apace o menú de inicio, lanzandores, a icona da configuración do son, apagar o sistema, etc.
Co botón dereito do raton no escritorio, escollemos a opción "Abrir aqui unha terminal". Unha vez aberta a terminal escribimos a seguinte orde:
usuario@debian:~$ xfce4-panel --preferences
E aparece a ventana para engadir máis ou eliminar paneis e ademais permite engadir elementos aos paneis. Teremos que ir agregando as iconas perdidas.
Outra maneira alternativa é a de restaurar o usuario, pero antes debemos de facer unha copia de seguridade dos ficheiros que teña nas diferentes carpetas do /home/usuario.
Saimos da sesión de usuario (alt + F4) e entramos como root. Para asegurarnos de que todos os procesos do usuario quedaron pechados executamos a seguinte instrución:
root@debian:~# pkill -KILL -u usuario
Eliminamos o usuario e borramos a carpeta /home/usuario
root@debian:~# deluser usuario root@debian:~# rm -r usuario
Volvemos a crear o usuario usuario. Deste xeito copiará a configuración gardada na carpeta /etc/skel
root@debian:~# adduser usuario
Cando dispoñemos dunha imaxe ISO dunha distribución linux e queremos crear un usb que sexa arrancable para estudar a distribución e posteriormente instalala se o consideramos, podémolo facer con varias aplicacións ou incluso co terminal no caso de que teñamos un equipo con gnu/linux.
a. Se estamos cun equipo Windows, podemos empregar o RUFUS. Nin tan sequera temos porque instalalo, xa que ten unha versión portable. Podemos descargalo desde a súa páxina: https://rufus.akeo.ie/?locale=gl_ES
Tamén podemos descargar o ETCHER desde a súa páxina: https://etcher.io/
b. No caso de que o noso equipo dispoña dun sistema operativo con Linux, podemos empregar o ETCHER, que descargamos desde a súa https://etcher.io/. Trátase dun ficheiro executable, polo que non é necesario instalalo.
Se o preferimos podemos empregar o terminal. Para iso podemos facelo con dúas intrucións: dd e cat
Antes de nada debemos de coñecer o nome da unidade. Para iso podemos facelo á súa vez con dúas aplicacións, pero con privilexios de root.
su root (indicamos o contrasinal)
fdisk -l
Neste exemplo, podemos observar que a unidade de /dev/sdd cunha capacidade de 14,4 GB é na que temos o usb de 16 gb (non aproveito totalmente a súa capacidade).
A segunda opción, e nesta ocasión máis visual, é coa orde gparted, que tamén nos servirá para formatear de maneira sinxela un lápiz usb.
gparted
Polo tanto agora só temos que crear a usb live:
dd if=/home/usuario/Descargas/abalar_17.iso of=/dev/sdd
No caso de empregar a orde cat
cat /home/usuario/Descargas/abalar_17.iso > /dev/sdd; sync
Coa orde cat, o proceso é moito máis rápido, sen embargo tenme ocurrido que unha vez creado o lápis, non arrancaba.
En moitas ocasións os temas dos que dispoñemos en Drupal poden resultar un tanto serios. Para algunha páxina ou blog non se axustan, xa que procuramos dar unha imaxe máis viva e alegre. Velaquí temos un exemplo:
Cra os Remuiños: http://www.edu.xunta.gal/centros/craremuinos/
IES Ramón Caamaño: http://www.edu.xunta.gal/centros/iesramoncaamano/
O proceso para a configuración dunha páxina é o seguinte:
1. Crear unha carpeta para colocar os códigos CSS que sobreescriban os propios de Drupal. Para isto debemos de activar o módulo IMCE Mkdir
Indo ao apartado "a miña conta" -> xestor de ficheiros, e facemos un clic en engadir/editar imaxe e seguidamente en examinar. No explorador de ficheiros debemos de pinchar en Directory
E creamos o cartafol chamado css. Neste cartafol crearemos un ficheiro de estilos css.
2. Analizamos cales son os nomes identificativos dos bloques, para ir escribindo o código no fichero css que podemos chamar style.css, por exemplo
Imaxinemos que na nosa web temos un bloque como o seguinte:
Xa temos o bloque coa información necesaria, o único que queremos é mudar a cor de fondo e quitarlle o borde que o tema 0Point de Drupal lle engade por defecto. Para iso, premendo co botón dereito do rato sobre o cadro e seguidamente en "Inspeccionar elemento"
Aparece no borde inferior o código da páxina web. Aparece un dos elementos que forma parte do bloque en cor azul. Pero debemos de procurar o div raiz no cal están tódolos elementos do bloque, tan só temos que recorrer o código cara arriba, ata atopar a etiqueta div id="block-block-xx", onde xx é un número
Pois esta etiqueta será a que teñamos que configurar (tamén podemos configurar por class, pero vexamos unha maneira sinxela).
3. Creamos co editor de notas (mousepad, gedit, leafpad, etc), un ficheiro que chamamos style.css. E engadimos o seguinte contido:
/*contacto*/
#block-block-22 {
border: 0px;
background: #66b8dd;
}
Onde:
/*contacto*/ é un comentario que nos sirve para identificar a que bloque nos estamos referindo
#block-block-22, é o id do bloque, que procuramos no paso anterior (id="block-block-22"
border: 0px;, no caso de non querer engadirlle un borde ao bloque
background: #66b8dd; , que é unha cor de fondo azulada
Obviamente repetimos os pasos anteriores cos diferentes bloques que queremos personalizar.
4. Subimos o ficheiro ao cartafol css que creamos no apartado nº1. Subímolo desde a miña conta -> xestor de ficheiros.
Pinchando en style.css aparece na parte inferior o nome style.css (ver imaxe), e ao pinchar neste segundo style.css, ábrese a fiestra do editor de imaxes, desde o cal podemos copiar a url na que se atopa o ficheiro style.css
Neste exemplo trátase da seguinte url: /centros/iesramoncaamano/system/files/css/style.css
5. Seguidamente dirixímonos á zona de administración ->Construción da páxina -> Bloques. Prememos en Engadir bloque
Ao bloque chamarémoslle css_code, por exemplo. Non lle poñemos ningún título. Prememos en Formato de entrada e escollemos PHP code e seguidamente en "Desactivar texto enriquecido", e pegamos o código:
<html> <head> <?php echo '<link href="/centros/iesramoncaamano/system/files/css/style.css" rel="stylesheet">'; ?> </head> <body> </body> </html>
Deberemos de modificar o enderezo que aparece na etiqueta link href= polo enderezo do ficheiro css do teu caso. Gardamos o bloque.
Finalmente colocamos o bloque css_code recén deseñado na parte superior da Cabeceira:
Deste xeito, cada vez que un usuario abre a páxina, o bloque css_code chamará ao ficheiro style.css, que sobreescribirá os estilos de Drupal. O resultado é o seguinte:
DRUPAL
Documentación: http://atio.es/cursodrupal
Redimensionar imaxes por lotes: http://blog.atio.es/node/33
Documentación sitio de mostra: http://www.edu.xunta.gal/centros/sitiodemostra/documentos
Sitio de proba: http://www.edu.xunta.gal/centros/curso8/
CRA Remuiños: http://www.edu.xunta.gal/centros/craremuinos/
AGUEIRO
Modificar perfil: http://atio.es/eva/sesion5/Agueiro_Perfil.pdf
Creación dun portafolio: http://atio.es/eva/sesion5/Agueiro_Portafolios.pdf
OpenSankoré é un programa libre para o manexo dos encerados dixitais. Sen embardo o seu desarrollo detívose fai uns anos coa version 2.5.1. e no ano 2014. Recentemente o sitio oficial pechou, deixándonos sen este servizo. Sen embargo, podemos continuar descargando programa nun servidor non oficial:
http://laurent.bellegarde.free.fr/ubuntu/
Posteriormente xurdiu un fork de Sankoré moi interesante chamado OpenBoard. Podémolo descargar na seguinte ligazón:
http://openboard.ch/download.en.html
Sen embargo non dispoñemos dunha versión para 32 bits, sendo todas para 64 bits.
Como instalar OpenBoard en Debian Stretch 32 bits
Para isto ímonos aproveitar do traballo realizado polo equipo de desenvolvemento de PrimTux. Trátase dunha fantástica distribución destinada aos máis pequenos. Está basada en Debian Stretch 9.2. https://primtux.fr/
O primeiro que debemos de facer é engadir o repositorio de primtux ao ficheiro de fontes:
usuario@debian:~$ nano /etc/apt/sources.list deb http://depot.primtux.fr/repo/debs/ Primtux2-Stretch main
Engadimoso a clave gpg para asegurarnos que nos estamos comunicando co auténtico servidor de primtux:
wget -q -O key http://depot.primtux.fr/repo/debs/key/PrimTux.gpg.key apt-key add key
Actualizamos e instalamos:
apt-get update apt-get install openboard-stretch
Se quixeramos instalar o software en Debian Jessie, teríanos que engadir no ficheiros sources.list os repositorios de Stretch, actualizar e instalar o openboard-stretch, aceptando a instalación de moitas librerías e paquetes. Finalmente, despois deste proceso, tamén funciona en Jessie.