En ocasións é necesario cifrar a documentación, fundamentalmente para o envío por correo electrónico a través da rede. Coa Lei Orgánica de Protección de Datos, este procedemento volveuse máis imprescindible fundamentalmente cando manexamos datos relacionados coa saúde, xa que presentan a máxima protección.
|
|
|
Para entender o procedemento imaxinemos que dous usuarios Xoel e Eire queren intercambiar entre si información, pero queren evitar que poida ser interceptada por calquera outra persoa. Ou, Eire quere levar documentos do traballo nun USB para rematalos na casa, pero quere estar segura que aínda que perda o lapis de memoria, un terceiro non será quen de ler a información que ten nese dispositivo.
1. O primeiro que deben de facer tanto Xoel como Eire é crear o par de chaves público - privadas, empregando o terminal
gpg --full-generate-key
O sistema imprime unha serie de información, indicándonos a ruta na cal gardará a información relativa ás claves público- privadas. Ademais pregúntanos que tipo de chave desexamos. Eliximos a (1),
gpg: directory '/home/usuario/.gnupg' created gpg: keybox '/home/usuario/.gnupg/pubring.kbx' created Por favor, seleccione o tipo de chave que quere: (1) RSA and RSA (default) (2) DSA and Elgamal (3) DSA (só asinar) (4) RSA (só asinar) ¿A súa selección? 1
A continuación pregúntanos polo tamaño da chave. Canto máis tamaño máis difícil será de descifrar, pero lévalle máis tempo creala. Neste exemplo escollerei o valor máis baixo 1024 bits.
RSA keys may be between 1024 and 4096 bits long. What keysize do you want? (3072) 1024
O seguinte que nos pregunta o sistema é se desexamos que a chave caduque, e o periodo de validez en caso afirmativo. Neste exemplo, indico que non caduca pulsando enter no teclado.
Por favor, indique canto tempo debería ser válida a chave.
0 = a chave non caduca
<n> = a chave caduca en n días
<n>w = a chave caduca en n semanas
<n>m = a chave caduca en n meses
<n>y = a chave caduca en n anos
¿Por canto tempo é válida a chave? (0)
E confirmo novamente con "y"
Key does not expire at all
Is this correct? (y/N) y
Como podemos ter moitas claves, cada unha delas para o uso que desexemos, debemos de poñerlle un nome ou ID para idenficalas:
GnuPG needs to construct a user ID to identify your key. Nome: Eire_P
E ademais unha conta de correo electrónico e un comentario, se desexamos agregarllo
Enderezo de E-mail: eire_p@edu.xunta.es
Finalmente prememos en A para aceptar:
Nome: Eire_P
Enderezo de E-mail: eire_p@edu.xunta.es
Comentario:
Escolleu este ID de usuario:
"Eire_P <eire_p@edu.xunta.es>"
¿Cambiar (N)ome, (C)omentario, (E)-mail ou (A)ceptar/(S)aír? a
Aparece unha fiestra onde tanto Eire como Xoel deben de configurar a clave privada. Esta clave, como o seu nome indica, nunca se pode facer pública!
Despois duns segundos, en función da capacidade do ordenador, o sistema imprimirá a clave pública (4736B160142178511D6A5A7ED05C8A59418A3309)
pub rsa1024 2020-02-14 [SC]
4736B160142178511D6A5A7ED05C8A59418A3309
uid Eire_P <eire_p@edu.xunta.es>
sub rsa1024 2020-02-14 [E]
Podemos listar todas claves públicas que teñamos instaladas no ordenador coa orde:
gpg --list-keys
Agora os dous usuarios deben de exportar a clave pública para intercambiala entre si. Trátase de crear un ficheiro gpg. Neste exemplo, fíxate como Eire agrega a clave pública que o sistema imprime no paso anterior
gpg --output eire_p.gpg --export 4736B160142178511D6A5A7ED05C8A59418A3309
A clave xera na ruta na teñamos o terminal no momento de executar o comando. Esta clave é pública, como o seu nome indica. Podemos enviala por correo electrónico ou mesmo publicala na nosa páxina web.
(Na ligazón do proxecto gnupg temos toda a información para o intercambio de claves)
2. Xoel, debe de importar ao seu sistema a clave pública que lle facilitou Eire por medio do correo electrónico, por exemplo:
gpg --import eire_p.gpg gpg: key D05C8A59418A3309: public key "Eire_P <eire_p@edu.xunta.es>" imported gpg: Número total procesado: 1 gpg: importadas: 1
Sen embargo non chega con importar a clave de Eire. Xoel debe de asinala clave pública de Eire coa clave privada de xoel, para que a importación sexa segura. Procede a editala:
gpg --edit-key eire_p@edu.xunta.es
pub rsa1024/BBD6167DCF65EA6B
created: 2020-02-14 expires: never usage: SC
trust: unknown validity: full
sub rsa1024/5FEF6A9923F64460
created: 2020-02-14 expires: never usage: E
[ full ] (1). eire_p <eire_p@edu.xunta.es>
Para visualizala emprega o comando fpr (fingerprint)
gpg> fpr
pub rsa1024/BBD6167DCF65EA6B 2020-02-14 eire_p <eire_p@edu.xunta.es> Primary key fingerprint: 4067 6A9A 9E46 F898 02A6 5D91 BBD6 167D CF65 EA6B
E finalmente asina a clave, co comando sign:
gpg> sign
O sistema solita a clave privada a Xoel, e quedará asinada de forma correcta no sistema a clave de Eire.
3. Xoel Crea un documento que quere enviarlle a Eire
Ficheiro -> Gardar Como
Insire o nome do documento.
Clic en "Cifrar con chave GPG"
E finalmente clic en Gardar
O sistema imprime unha fiestra onde Xoel debe de escoller o certificado de Eire, xa que é esta a destinataria do documento:
Clic en Cifrar
Cando Xoel recibe un correo electrónico de Eire, onde lle manda un ficheiro de Writer, cifrado coa clave pública de Xoel, ábrese a seguinte fiestra. Xoel debe de inserir a súa clave privada (non a de Eire), e visualizará o documento de forma correcta. E viceversa. Debemos de ter claro que non só chega con coñecer a clave privada. Neste exemplo, Eire poderá abrilo naquel equipo no que teña instalada a clave privada e ademais coñeza o contrasinal.
O primeiro que debemos de facer é descargar o programa de instalación da Aula Virtual Santillana do seu espazo web:
https://digital.santillana.es/descarga-aula-virtual/
Descargamos o ficheiro linux.tar.gz
Cando remate a descarga, descomprimimos o ficheiro, quedándonos dous ficheiros:
Pero antes de instalar nada debemos de instalar o paquete libgconf-2-4
sudo apt install libgconf-2-4
No caso de non instalalo, o sistema imprimirá o seguinte erro:
error while loading shared libraries: libgconf-2.so.4
Entón despois de instalar libgconf-2-4, procedemos a instalar o software da aula para a arquitectura 64bits (aulavirtual-3.2.5-linux-x64-installer.run) , simplemente cun dobre clic na icona.
Clic en Adiante e aceptamos as condicións dos termos do acordo. No directorio de instalación escollo: /home/usuario/aulavirtual. E executamos a Aula.
Clic na icona +
Agregamos a Licencia. E clic en Seguinte. E o programa amosa outra fiestra na que debemos de engadir de novo as credenciais da licenza. Polo tanto debemos de engadir a licenza dúas veces, non se trata dun erro. E seguidamente a aplicacion comeza a actulizarse:
Clic no menú lateral e escollemos Libraría
E aparecen os libros:
A entrar nun libro, permitiranos Descargalo ou visualizalo online
Seguramente é máis práctico instalar os libros. Con isto, xa poderemos acceder aos contidos do libro.
Cando exportamos un traballo en LibreOffice a PDF, podemos agregar a este ficheiro o documento fonte ODF, é dicir o propio documento, por se o queremos modificar. Vexamos como se fai:
1. Editamos un documento. Por exemplo o seguinte:
As fontes que empreguei neste exemplo foron:
a. Encabezado: Massallera 26
b. Corpo do texto: Ubuntu
2. Moi probablemente se este documento o queremos abrir noutro equipo, non dispoñamos destas fontes tipográficas. O primeiro que vamos a facer é incrustar as fontes no propio documento. Para isto dirixímonos a Ficheiro -> Propiedades... E na pestana Tipo de letra, prememos en "Incorporar os tipos de letra no documento" e "Incorporar só tipos de letra que se empreguen en documentos" . Se marcamos só a segunda opción, ao abrir o documento co Writer nun equipo que non dispoña das fontes, o programa informaranos das fontes empregadas, pero non se visualizará de forma fidedigna. Obviamente, o ficheiro resultante terá un tamaño maior. Por este motivo, só usaremos esta opción no caso de que empreguemos fontes pouco habituais.
3. Seguidamente exportamos o documento a PDF premendo en Ficheiros -> Exportar como -> Exportar como PDF...
Na pestana Xeral, clic en PDF híbrido (incorporar ficheiros ODF)
4. Ao facer cli en exportar, gardamos o documento na ruta desexada
5. Se facemos un dobre clic, o documento abrirase co visualizador de documentos pdf que teñamos instalado no equipo
Sen embargo, se prememos co botón dereito do rato enriba do documento e escollemos abrir con Writer, ou ben abrindo directamente o ficheiro pdf desde Writer
O documento abrirase correctamente, podendo volvelo a modificar ao noso gusto. Iso si, se o gardamos directamente o procesador de textos non o fará en pdf, senón en odt. Se queremos que o faga en pdf, teremos que exportalo de novo.
6. Finalmente, se abrimos o pdf exportado nun equipo aínda que non dispoña das fontes empregadas neste documento, a visualización será correcta. Podes comprobalo descargando o pdf no teu equipo.
No caso en que só escolleras a opción "Incorporar só tipos de letra que se empreguen en documentos", a visualización non será exacta en Writer (aínda que si en PDF). Podes comprobalos novamente descargando o pdf no teu equipo.
7. Isto resulta moi útil, pois cando enviamos un ficheiro pdf, tamén estamos facilitando o ficheiro fonte para que se poda modificar e mellorar. Tamén, pode servir de utilidade cando un docente pode corrixir os traballos presentados en pdf polos alumnos.
Debedes de descargar o script válido para a arquitectura do voso sistema operativo, darlle permisos de execución (chmod +x libre64.sh) e executalo (./libre64.sh).
Para Debian - Ubuntu 32
#!/bin/bash
if [ `id -u` -ne 0 ]; then
echo "Debes de ter dereitos de root" >&2
exit 1
fi
apt-get remove libreoffice* -y
apt-get purge libreoffice* -y
cd /tmp/
mkdir libreoffice
cd libreoffice
wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.4.0/deb/x86/LibreOffice_6.4.0_Linux_x86_deb.tar.gz
wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.4.0/deb/x86/LibreOffice_6.4.0_Linux_x86_deb_langpack_gl.tar.gz
wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.4.0/deb/x86/LibreOffice_6.4.0_Linux_x86_deb_helppack_gl.tar.gz
tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*_Linux_x86_deb.tar.gz
cd LibreOffice*/DEBS/
dpkg -i *.deb
tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*langpack_gl.tar.gz
cd LibreOffice*/DEBS/
dpkg -i *.deb
tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*helppack_gl.tar.gz
cd LibreOffice*helppack_gl/DEBS/
dpkg -i *.deb
rm -R /tmp/libreoffice
Para Debian - Ubuntu 64
#!/bin/bash # You must have root privelages to run this script (use sudo) if [ `id -u` -ne 0 ]; then # Checks to see if script is run as root echo "Para executar este script debes de contar con permisos de root" >&2 # If it isn't, exit with error exit 1 fi apt-get purge libreoffice* -y apt-get remove libreoffice* -y cd /tmp/ mkdir libreoffice cd libreoffice wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.4.0/deb/x86_64/LibreOffice_6.4.0_Linux_x86-64_deb.tar.gz wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.4.0/deb/x86_64/LibreOffice_6.4.0_Linux_x86-64_deb_langpack_gl.tar.gz wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.4.0/deb/x86_64/LibreOffice_6.4.0_Linux_x86-64_deb_helppack_gl.tar.gz tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*_Linux_x86-64_deb.tar.gz cd LibreOffice*/DEBS/ dpkg -i *.deb tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*langpack_gl.tar.gz cd LibreOffice*/DEBS/ dpkg -i *.deb tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*helppack_gl.tar.gz cd LibreOffice*helppack_gl/DEBS/ dpkg -i *.deb rm -R /tmp/libreoffice
Debedes de descargar o script válido para a arquitectura do voso sistema operativo, darlle permisos de execución (chmod +x libre64.sh) e executalo (./libre64.sh).
Para Debian - Ubuntu 32
#!/bin/bash
if [ `id -u` -ne 0 ]; then
echo "Debes de ter dereitos de root" >&2
exit 1
fi
apt-get remove libreoffice* -y
apt-get purge libreoffice* -y
cd /tmp/
mkdir libreoffice
cd libreoffice
wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.3.4/deb/x86/LibreOffice_6.3.4_Linux_x86_deb.tar.gz
wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.3.4/deb/x86/LibreOffice_6.3.4_Linux_x86_deb_langpack_gl.tar.gz
wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.3.4/deb/x86/LibreOffice_6.3.4_Linux_x86_deb_helppack_gl.tar.gz
tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*_Linux_x86_deb.tar.gz
cd LibreOffice*/DEBS/
dpkg -i *.deb
tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*langpack_gl.tar.gz
cd LibreOffice*/DEBS/
dpkg -i *.deb
tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*helppack_gl.tar.gz
cd LibreOffice*helppack_gl/DEBS/
dpkg -i *.deb
rm -R /tmp/libreoffice
Para Debian - Ubuntu 64
#!/bin/bash
if [ `id -u` -ne 0 ]; then
echo "Debes de ter dereitos de root" >&2
exit 1
fi
apt-get remove libreoffice* -y
apt-get purge libreoffice* -y
cd /tmp/
mkdir libreoffice
cd libreoffice
wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.3.4/deb/x86_64/LibreOffice_6.3.4_Linux_x86-64_deb.tar.gz
wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.3.4/deb/x86_64/LibreOffice_6.3.4_Linux_x86-64_deb_langpack_gl.tar.gz
wget -c http://ftp.cixug.es/tdf/libreoffice/stable/6.3.4/deb/x86_64/LibreOffice_6.3.4_Linux_x86-64_deb_helppack_gl.tar.gz
tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*_Linux_x86-64_deb.tar.gz
cd LibreOffice*/DEBS/
dpkg -i *.deb
tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*langpack_gl.tar.gz
cd LibreOffice*/DEBS/
dpkg -i *.deb
tar xzvf /tmp/libreoffice/LibreOffice*helppack_gl.tar.gz
cd LibreOffice*helppack_gl/DEBS/
dpkg -i *.deb
rm -R /tmp/libreoffice
O primeiro que debemos de ter claro é que SNAP só funciona en arquitecturas 64 bits. Nas de 32 bits simplemente aparece de maneira continua o erro de que o paquete procurado non se atopa. No sistema operativo Debian aparecen erros á hora de instalar o libreoffice, independentemente da arquitectura que posúa.Sen embargo, en Ubuntu 64 bits funciona correctamente.
1. Debemos de instalar a utilidade Snap no sistema no caso de que non a teñamos instalada. Podemos facelos desde synaptic ou desde o teminal
sudo apt update
sudo apt install snapd
2. Accedemos á páxina de snapcraft e buscamos a aplicación LibreOffice, co buscador
Escollemos a última versión estable, e clic en Install
E ábrese unha xanela que nos facilita a instrución a engadir no terminal:
3. Desde o terminal, e con permisos de administración do equipo:
sudo snap install libreoffice
O proceso é automático, sen intervir o usuario
Para eliminar un programa instalado deberemos empregar a seguinte instrución:
snap remove libreoffice
E finalmente para actualizar un programa instalado co empaquetado snap:
snap refresh libreoffice
Debemos de ter permisos de administración no equipo, polo que debemos de coñecer o contrasinal de root, ou ben que o usuario que empreguemos teña permisos sudo
En Ubuntu: sudo su
En Debian: su root
Independentemente do estado no que se atope o equipo, non aparecerán problemas de dependencias, xa que os paquetes flatpak incorporan todos os paquetes necesarios para o correcto funcionamento do programa a instalar.
1. Con Flatpak
Para instalar un programa con Flatpak, deberemos de ter instalada esta utilidade no sistema. Para iso podémolo facer coa seguinte instrución:
sudo apt update sudo apt install flatpak
2. Seguidamente dirixímonos á páxina flathub de escollemos Libreoffice
3. Clic en INSTALL e descargamos o paquete flatpakref
4. Abrimos o terminal no mesmo cartafol no que descargamos o paquete.
5. Executamos a seguinte instrución
sudo flatpak install org.libreoffice.LibreOffice.flatpakref
Cando nos pregunte o seguinte, respondemos con y (yes)
Configure this as new remote 'flathub' [y/n]:y
E volve a preguntar, respondemos con y novamente:
Found in remote flathub, do you want to install it? [y/n]:y
O proceso é automático ata rematar.
6. Reiniciamos o ordenador para que apareza no menú do sistema operativo o programa instalado, se xa non aparece de maneira automática.
Se queremos actualizar un programa instalado con flatpak no sistema o primeiro que debemos coñecer é o nome do programa. Para iso listamos todos os programas instalados no computador con flatpak
flatpak list
E finalmente, se queremos actualizar este programa:
sudo flatpak update org.libreoffice.LibreOffice
E se o que queremos é desinstalalo:
sudo flatpak uninstall org.libreoffice.LibreOffice
1. Non importa escribir con maiúsculas ou minúsculas
Buscar no Google e ver o número de resultados.
"ies terra do xallas"
"IES TERRA DO XALLAS"
2. Signo +
Buscar e ver a diferenza
tesla
tesla + inventor
sordo
sordo + película
3. Empregar comiñas. Os resultados deben de coincidir exactamente con todas as palabras e no mesmo orde.
"hernán aldana marcos"
4. Excluír palabras
recetas salsas -tomate
pianista -película
5. Búsquedas con comodín (asterísco)
crónica anunciada
crónica * anunciada
6. Empregar rangos. Busca rangos de números se intercalamos dous puntos
Buscar en google imaxes:
Barcelona + 1936..1939
Tamén vale para filtrar por prezos:
robot aspirador 100..200
7. Restrinxir a procura a un dominio concreto.
edixgal + sites:"atio.es"
Tamén podemos restrinxir a unha localización concreta
coronavirus location:Brasil
8. Buscar ficheiros
plantilla + filetype:docx
9. Significado de acrónicos
define:LOE
10. Google como calculadora
22*3.2
11. Procura avanzada en Google. No caso de que non queiramos aprender os trucos anteriores, Google pon á disposición do usuario unha interface para filtar os resultados.
Neste exemplo buscamos documentos en pdf colgados en páxinas relacionadas coa educación (.edu) con licenza libre e en idioma español.
De pouco vale ter información se non é a correcta. Para ter certas garantías de que a información que manexamos é a correcta debemos de procurala en varias páxinas web, obtendo resultados semellantes. Xa para cuestións importantes ou documentación científica debemos de procurala en revistas, libros, repositorios ou buscadores específicos. Aquí temos unha relación de fontes de información científica viculadas ao movemento Open Access.
En ocasións necesitamos transformar un documento pdf composto por varias follas en un só documento, con varias follas en horizontal ou en vertical. Para isto é preciso dispoñer do software pdfnut.
Procedemos a instalalo:
apt install texlive-extra-utils
Abrimos o co terminal a carpeta onde dispoñamos do documento pdf
a. Impresión do ficheiro en dúas follas por páxina en horizontal
pdfnup --nup 1x2 interior.pdf
Ver resultado
b. Impresión do ficheiro en vertical, creando unha sóa folla
pdfnup --nup 1x2 interior.pdf
Ver resultado